Onument Kortrijk: maatwerk in architectonisch beton om trots op te zijn

Gepubliceerd: 13 oktober 2021

1 Succesvol samenwerken

Begin april contacteerde Steven Decaluwé Ebema in verband met dit project, geïnspireerd door ons eerdere werk voor het Overbekeplein. Hij is als projectmedewerker van de Stad Kortrijk onder meer verantwoordelijk voor de exploitatie van de begraafplaatsen in de stad. Hij besloot op het initiatief van Uus Knops in te gaan door een rouwplek op Hoog Kortrijk te voorzien. 

Steven Decaluwé: “Het Onument is ontstaan door een samenwerking tussen onder andere Uus Knops, Katrien Boogaerts (Kunstwerkt), landschapsarchitect Bas Smets, minister-president Bart Somers en Stad Kortrijk. Als stad waren we vereerd om het eerste Onument te mogen plaatsen. Als verantwoordelijke van de begraafplaatsen had ik wel wat inspraak en nam ook het technische luik voor mijn rekening. Ook onze burgemeester en haar kabinet hebben een belangrijke rol gespeeld.”

Stevig staaltje teamwork

Ons Ebema_CustomeConcrete-team ging dus aan de slag, samen met gerenommeerd landschapsarchitect Bas Smets die instond voor het concept en ontwerp en Stadsbader, verantwoordelijk voor de plaatsing. 

Stadsbader: “Dat heel wat families getroffen zijn en onder moeilijke omstandigheden afscheid moesten nemen, heeft het Stadsbader-team bewogen om deze plek van verbinding en troost in een sneltempo te realiseren. Stadsbader stond voor dit bijzondere kunstproject in voor de grondwerken en het plaatsen van de betonnen prefabelementen op de nieuwe fundering.”

Goede afspraken

Communicatie is key! Onze calculator en projectmanager stonden voortdurend in contact met ontwerper Bas Smets om alle vereisten te bespreken en naar wens te realiseren. 

We maakten zeer duidelijke afspraken over de deadlines: van de goedkeuring van de stalen en de technische fiches tot de levering. Ook voor onze planning was dat natuurlijk noodzakelijk. Hoe meer partijen er betrokken zijn bij een project, hoe groter de puzzel. En wij moesten tijdig onze productie kunnen organiseren. 
 

Pittige plaatsing

De plaatsing op een toch wel aparte, offroad locatie was een huzarenstukje. Maar onze chauffeurs toonden zich capabel en werkten feilloos samen met aannemer Stadsbader. Alles liep op wieltjes en het resultaat mag er zijn! (lees lager verder)

2 Markant maatwerk afleveren

Ons Ebema_CustomConcrete-team ontwikkelde voor het Onument in Kortrijk 13 elementen in architectonisch beton. Met het aantal “13” wil ontwerper Bas Smets verwijzen naar de datum van de eerste lockdown van 13 maart 2020. Het monument moest aan één zijde ook fungeren als zitbank. Daar hebben wij meer dan voldoende ervaring in én dat konden we in dit project dus bewijzen.

Unieke afmetingen

De ene kant van de cirkel is in feite een muur waartegen je kan leunen. Aan de andere kant vind je in de boog een zitplek om op te rusten. Standaard hebben onze Wave-zitbanken een hoogte van 60 cm, maar voor dit project maakten we elementen op maat. De 13 delen verschillen in hoogte, met een maximum van 1,2 m. De granulaten komen mooi naar voren omdat het beton gepolijst is met een speciale machine én met de hand.

• Buitenstraal 6,50m 
• Booglengte +/- 226cm
• Breedte 60cm
• Hoogte 80cm & 120cm
• Randafwerking: vellingkant
• Oppervlakte: gepolijst & wet finish

Slimme creativiteit

Landschapsarchitect Bas Smets wou het beton een unieke look-and-feel geven. Een toplaag in natuursteen liefst. Dat zou niet meer lukken omwille van de beperkte termijn. We bleven niet bij de pakken zitten. We kwamen met een evenwaardig alternatief: granulaten van Noors emerald. 

Dit materiaal moesten we in een groeve in Noorwegen halen die maar zes maanden per jaar open is omwille van de lokale weersomstandigheden. Het geeft nu een uniek karakter aan het Onument in combinatie met het zwarte beton. (lees lager verder)

3 Opmerkelijk snel werken

Tussen de goedkeuring van de opdracht en de oplevering zaten amper vijf weken. Razendsnel werken werd het dus. Maar mét oog voor detail en gevoel voor creativiteit. Het volledige team stond in de hoogste versnelling. Zonder uit de bocht te vliegen.

Race tegen de klok

Zoals gezegd moest de goedkeuring van de stalen, de offerte en de technische fiches vliegensvlug gebeuren. Maar het lukte! Zelfs mét een occasionele hindernis zoals het feit dat ontwerper Bas even naar Frankrijk moest. We schakelden op dat moment een koerierdienst in om het staal naar een collega te brengen die vervolgens naar Bas reed.

We maakten ook meteen twee versies calculaties en technische fiches om zoveel mogelijk tijd vrij te maken voor de productie. Op die manier hielden we vier weken over om de 13 Waves te gieten en af te werken. Krap, maar het lukte.  

De voorbereidende werken waren klaar op 11 juni, de betonelementen leverden we op de site op 14 juni en de volledige inrichting was af op 17 juni, nét op tijd voor de inhuldiging op 20 juni. 
 

4 Ruimte verbeteren!

Ruimte verbeteren: het drijft ons. Dag na dag. Als wij dus de kans krijgen om onze schouders te zetten onder een project dat de wereld een beetje beter en de omgeving een beetje mooier en betekenisvoller maakt, grijpen wij die.

De Onumenten zijn gewoonweg bijzonder. Symbolisch. Belangrijk. Voor de volledige samenleving. Want corona trof ons allemaal op de één of andere manier. En mensen hebben nu eenmaal nood aan een plek om daarover te mijmeren, om te reflecteren over wat is en wat komt, om samen herinneringen op te halen. 

Ja, wij zijn ervan overtuigd: we hebben met dit project mee ruimte verbeterd. Missie geslaagd.