doorgroeiende verharding zwaar verkeer
Doorgroeibare verharding nabij een busbaan.

Waarom integraal waterbeheer onmisbaar is

De klassieke reflex om hemelwater zo snel mogelijk af te voeren heeft geleid tot een structurele verstoring van de Vlaamse waterhuishouding. Dalende grondwaterspiegels, uitgeputte regenwaterputten en verhoogd risico op overstromingen zijn het gevolg. Tegelijk kampte Vlaanderen in 2025 met historische watertekorten, terwijl 2024 het natste jaar ooit was. Deze hydrologische paradox vraagt om een radicaal andere benadering.

Wateroverlast én droogte als twee kanten van hetzelfde probleem

Tijdens piekbuien kunnen rioleringsstelsels de enorme volumes niet verwerken, met materiële schade tot gevolg. Tegelijkertijd versterkt aanhoudende droogte de urban heat island-effecten en verarmt de stedelijke biodiversiteit. Integraal waterbeheer transformeert de publieke ruimte tot een 'sponsstad' die water vasthoudt bij overvloed en infiltreert om grondwaterreserves aan te vullen.

Verharding als hefboom voor klimaatresiliëntie

In de publieke ruimte is verharding noodzakelijk voor toegankelijkheid, logistiek en veiligheid. De uitdaging ligt niet in het elimineren ervan, maar in het transformeren tot een functioneel onderdeel van het waterbeheersysteem. Waar particuliere terreinen met eenvoudige infiltratie kunnen volstaan, moet openbaar domein voldoen aan de draagkrachteisen van Standaardbestek 250 én hydraulisch performant zijn. Slimmer verharden betekent waterdoorlatende betontechnologieën toepassen die de porositeit van natuurlijke bodem nabootsen zonder in te boeten op stabiliteit.

hydroplaten
Hydroplaten met uitsparingen voor grasvulling.

Wat zegt de Vlaamse regelgeving?

Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater

Sinds 7 januari 2025 moeten alle vergunningsaanvragen voor het openbaar domein voldoen aan de GSV Hemelwater 2023. De verordening legt strikte dimensioneringsregels op: voor elke vierkante meter nieuwe of heraangelegde verharding is een infiltratievolume van minimaal 33 liter verplicht. Vanaf 1000 m² afwaterende oppervlakte is buffering noodzakelijk, inclusief infiltratieproeven en grondwaterpeilmetingen tijdens de wintermaanden.

Afkoppeling & infiltratie als basisprincipe

De verordening verankert de hiërarchie van waterbeheer wettelijk: hergebruik, infiltratie, buffering en vertraagde afvoer. Dit betekent dat hemelwater van bestaande verhardingen moet worden losgekoppeld van de gemengde riolering. Heraanlegprojecten worden het momentum om grootschalige infiltratiezones te creëren, wat proactief beleid en geïntegreerd systeemdenken vereist.

Rol en verantwoordelijkheid van lokale besturen

Lokale besturen zijn niet langer enkel vergunningverlener, maar regisseur van de lokale waterhuishouding. De audit van Audit Vlaanderen (2024-2025) wijst echter op structurele drempels: veel besturen kampen met een gebrek aan gebundelde expertise om deze regels effectief te implementeren. Tijdige terreinstudies, kwantitatieve onderbouwing en nauwe samenwerking met kennispartners zijn cruciaal voor succesvolle realisatie.

Waarom Ebema LivingCity?

  • Volledige afstemming op de GSV Hemelwater 2023
  • Beproefde oplossingen voor hoogbelaste infrastructuur
  • Ondersteuning van ontwerp tot realisatie

Klimaatadaptatie in de praktijk

Van beleidskader naar concrete realisaties: waterbeheeroplossingen transformeren Vlaamse steden en gemeenten tot klimaatbestendige leefomgevingen. Deze projecten tonen aan hoe technische innovatie, regelgeving en ontwerpvisie samenkomen in functionele, veerkrachtige publieke ruimte.

Voor wie ontwerpen we deze oplossingen?

  • Overheden & lokale besturen – Robuuste, onderhoudsarme systemen die klimaatdoelen realiseren en voldoen aan de hoogste technische normen
  • Studiebureaus & ingenieurs – Technische expertise en maatwerk om hydraulische noodzaak en esthetische visie te verenigen
  • Landschapsarchitecten – Flexibele oplossingen die passen in unieke ontwerpconcepten voor de publieke ruimte van morgen
  • Aannemers & uitvoerders – Duidelijke plaatsingsrichtlijnen en efficiënte systemen voor vlekkeloze realisatie op de werf

Download de brochure ‘Duurzaam waterbeheer’ en krijg in één overzicht alle key insights rond GSV Hemelwater, slimme infiltratie en duurzame verharding. Van beleidskaders en technische richtlijnen tot concrete oplossingen per toepassing. Liever sparren over je project? Onze LivingCity-specialisten vertalen de inzichten uit de brochure graag naar doordachte ontwerpkeuzes — van tuinstraten tot industriële sites.