“Ik ben een dromer en een verdediger van onze groene connectie. Soms misschien een tikkeltje naïef, maar dat is mijn werkwijze”. Bartel Van Riet is omgevings- en landschapsadviseur en leent zijn gezicht aan de tegelwippen-campagne. Hij nodigt ons uit om met een ruime blik naar natuur en duurzaamheid te kijken. En geeft concrete handvaten om dat te doen.
Kon je niet deelnemen aan de Academy Day of wil je de keynote van Bartel nog eens herbekijken? Bekijk hier de video-opname of lees hieronder de samenvatting over "Het belang van biodiversiteit in de stad".
“We moeten eerst beseffen dat we iets verkeerd gedaan hebben. We hebben te veel genomen, dus moeten we het teruggeven. Veel teruggeven.”
“Groen zit in onze genen. De kleur ligt ook in het midden van het kleurenspectrum en maakt ons rustig en evenwichtig. We zijn dus een echte homo verde. Daarnaast dreef de natuur ons tot evolutie: in het bos en op de graslanden moesten we overleven. Zo evolueerden we van jager tot digitale duizendpoten. Dankzij de natuur, maar vandaag steeds verder weg van ‘onze’ natuur. Wat is natuur dan? Alles wat niet door de mensen gemaakt is en wat we niet onder controle hebben. Maar daar wringt het schoentje. Want alles wat in balans is, brengen wij uit balans. En toch denken we dat we het goed doen. Dat is een tegennatuurlijke en destructieve houding. Maar ondertussen zien we heel wat fantastische initiatieven die het anders aanpakken.”
“We moeten het anders aanpakken omdat het nodig is, niet omdat regels ons dat opleggen. Blauwgroen denken is een nieuwe en brede visie. Het is immers belangrijk om het grotere verhaal te zien én te begrijpen. De natuur redt zichzelf, als je haar geeft wat ze nodig heeft. Geef haar opnieuw kansen om te groeien en om connectie te maken. Want de natuur communiceert: het dradennetwerk van een schimmel kan zich bijvoorbeeld onder een volledig bos verspreiden en zo communiceren.”
“De interactie tussen planten en dieren in de omgeving, dat is een ecosysteem. Een stad is er ook eentje, net zoals een bos of een oceaan. Er zou zelfs meer biodiversiteit zijn in de stad dan op het platteland. Dat biedt een gigantisch potentieel om nieuwe ecosystemen uit te bouwen: een stadspark, een geveltuin, … Wat is biodiversiteit dan precies? Een meetinstrument. Een ecosysteem met veel biodiversiteit is een goed ecosysteem. Want hoe sterker de verschillende schakels, hoe beter het hele systeem. En daar ligt onze opdracht.”
1. Laat de natuur haar werk doen.
Geef haar tijd, ruimte en vrijheid en dan helpt ze ons vanzelf. Een voorbeeld? Bomen brengen ons koelte tijdens hete zomers dankzij het water dat ze verdampen.
2. Bescherm wat er al is, maar vanuit een brede blik.
Halsstarrig en palliatief zorgen voor de laatste boom op het kerkplein hoeft niet per se. Zoom uit en bekijk het breder, er mag verandering komen. Maak groene corridors, viaducten en kruispunten. Zo leg je een natuurlijk raster over de bebouwing en verharding en kan de natuur weer communiceren. Probeer daarbij het groen buiten de stad weer te verbinden met de natuur binnen de stad. Zo kunnen dieren, zaden en vruchten opnieuw bewegen.
3. Benut de ruimte optimaal.
Zie de verschillende opties en kansen en probeer slim te combineren. Geef deze groene ruimtes ook een functie voor mensen: recreatief, historisch of cultureel. Dit helpt om het groen meer te appreciëren. Want wat we waarderen, beschermen we beter.
4. Handel op korte en op lange termijn.
Geef het ecosysteem vandaag ruimte en belaag het niet met predatie, pesticiden of te veel meststoffen. En denk verder na over nieuwe manieren van natuurbescherming op lange termijn.
“We moeten heruitvinden wat we doen, maar ook hoe we dit doen. Door natuur beter te integreren en te combineren. Door groene dorpen en steden te creëren met nieuwe bouwmaterialen en innovaties. En vooral, we moeten opnieuw durven te delegeren aan de natuur. Wanneer mensen zich minder moeien, vindt de natuur haar weg. Dat doet ze immers al miljarden jaren.”