“Beton bestaat al duizenden jaren. Het is een tijdloos materiaal en daarom past het bij kunst. En zeker bij kunst die over leven en dood gaat. Voor sommigen is het een dood materiaal, maar voor mij leeft beton. Sporen van erosie zullen het na jaren tekenen, zoals de tijd ons allemaal tekent.” Beeldend kunstenaar Renato Nicolodi over de kracht van beton.
“Een betonnen indruk is onuitwisbaar. De structuur zal verouderen, maar dat hoort erbij. Net zoals de dood bij het leven.”
“Je weet dat het er binnen 100 jaar nog zal staan. Dit kunstwerk zal mij overleven.”
Een kunstwerk in zelfverdichtend beton waakt sinds 2008 over de begraafplaats in Waterschei. Het heeft iets weg van een monumentale poort. Om het te kunnen maken, hebben we geflirt met de grenzen van de betontechniek”, glimlacht Renato Nicolodi. “De Stad Genk wilde een tijdloos monument waar iedereen terecht kan om zijn geliefden te herdenken. In een intieme en beschutte sfeer, ongeacht afkomst, religie of strekking.”
Perfect passend
“Uren heb ik op deze plek rondgelopen om me een goed beeld te kunnen vormen. Ik wilde zeker zijn dat het kunstwerk perfect in deze omgeving zou passen. Hier liggen mensen met een heel diverse origine, het moest dus een open monument worden. Het zou aan de zij-ingang komen, een soort verwelkomingspoort dus, een poort tussen leven en dood. Door de poort kijk je uit op de mijnschachten in de verte.”
Stapje voor stapje
Het kunstwerk is opgetrokken uit donker gepigmenteerd zelfverdichtend gewapend en speciaal hiervoor samengesteld beton. “Voor een nog strakker effect.” De voorkant lijkt een massief antracietgrijs volume. Nat is de kleur nog dieper. “Met het donkere beton wilde ik de link leggen naar het mijnverleden van de stad.” Achteraan leiden 340 trapjes van 3 cm x 3 cm – waar een speciale giettechniek bij te pas kwam – naar omhoog. “Ze staan symbool voor de weg die je aflegt wanneer een geliefde sterft. Niet alleen de overledene neemt afscheid van het leven en zijn dierbaren, ook de familieleden en vrienden moeten stapje voor stapje de overledene loslaten.”
Huzarenstukje
Belvédère is zo’n 6 meter hoog en weegt om en bij de 90 ton. Het bestaat uit twee zuilen met twee haakse zijbeuken en een immens kopstuk met indrukwekkende kantelen en een ingewerkte boog. Door de complexiteit van de vormgeving en de graad van afwerking, was ter plaatse bekisten en storten van het beton geen optie. “Zowel voor mezelf als voor Ebema werd het een huzarenstukje. De grootste uitdaging? Het monument zo onzichtbaar mogelijk opdelen in zes losse transporteerbare onderdelen.”
Symbool
Belvédère kwam er na jaren ontwerpen, overleggen, gieten en hergieten. Het werd een tijdloos monument. Een symbool voor eeuwigheid, rust, gemis en herdenken. “De stilte van het beton accentueert het werk. Je voelt de leegte, de afwezigheid die weegt. Het enige dat je nog kan doen, is je herinneringen koesteren.”
Ebema_CustomConcrete
Dit maatwerkproject kwam tot stand met het Ebema_CustomConcrete team. In samenwerking met de ontwerper werkten onze betontechneuten een esthetisch en technisch concept uit op maat van de Genkse begraafplaats. Belvédère werd door Ebema in zes afzonderlijke delen geplaatst. Het werd een project dat Ebema raakte.
