Een speelplaats met overal grijze betontegels … Dat is niet meer van deze tijd. De toekomst ligt bij groene speelplaatsen. Waar beton plaatsmaakt voor natuurlijke elementen. Het speelplein van morgen is een groene plek waar elke leerling zich goed voelt, tot rust komt en actief beweegt. Een plek vol prikkelende natuur. Waar leven en leren elkaar ontmoeten.
Scholen die inzetten op duurzaamheid en welzijn kiezen voor een natuurlijke speelplaats. Met een doordachte mix van groen en verharding. Waar kinderen ravotten in het groen. En zo op een gezonde manier hun welzijn opkrikken. Een natuurspeelplaats heeft heel wat voordelen. Zoals je kan lezen in onze andere blog over groene speelplaatsen. Hier ontdek je wat een ecologische speelplaats is, hoe je ze inricht en waar je ondersteuning vindt om ze te bouwen.
Groene speelplaatsen zijn ontworpen om kinderen dichter bij de natuur te brengen. Ze bestaan uit duurzame speeltoestellen zoals boomstronken, klimbomen en waterpartijen. De omgeving is gehuld in natuurlijke materialen, bijvoorbeeld zand, schors en gras. Daardoor is het speelplein niet alleen leuk en avontuurlijk, maar ook duurzaam en milieuvriendelijk.
Een ecologische speelplaats vervangt beton door groene elementen zoals borders, grasvelden en bomen. En beperkt de verharding tot strategische plekken die het comfort van beton nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan een plek om rijen te vormen, om schoolfeesten te organiseren of als toeleveringsstrook voor bestelwagens of vrachtwagens.
Een ecologische speelplaats heeft talloze voordelen, zowel voor kinderen als de bredere gemeenschap. Dergelijke groene buitenruimtes dragen bij aan duurzaamheid, bevorderen gezondheid en welzijn, en bieden een brede waaier aan educatieve kansen. In het dichtbevolkte Vlaanderen vormen de natuurlijke speeltuinen bovendien waardevolle ecologische stapstenen voor planten, insecten, vogels en kleine zoogdieren.
Alle voordelen van ecologische speelplaatsen op een rijtje >
Bij het inrichten van een groene speelplaats is variatie belangrijk. Een doordacht ontwerp bevat aparte zones voor actief spel, rustmomenten en creatieve activiteiten. Natuurlijke speeltoestellen zoals klimbomen, zandbakken en fonteinen stimuleren de fysieke activiteit van de kinderen. Door strategisch zitbanken te verspreiden ontstaan er tegelijkertijd rustpunten. Leerlingen kiezen zelf of ze zin hebben in beweging, of liever in alle rust van hun speeltijd genieten.
Ook slimme plantkeuzes zijn cruciaal. Zo is het interessant dat de gekozen planten veel fijnstof en CO2 opvangen, maar ook dat ze inheems zijn. Want dan zijn ze aantrekkelijk voor vlinders, bijen en vogels. Dat levert een positieve bijdrage aan de biodiversiteit. Eetbare plantensoorten zijn extra leuk voor kinderen. En speelbosjes of klimbomen maken het spelen nog interessanter.
Zie je door de bomen het bos niet meer? Schoolbesturen laten zich voor de optimale plantkeuze best bijstaan door een landschapsarchitect. Die houdt rekening met de omgeving en de bodem, en selecteert dan de perfecte combinatie van struiken, bomen en grassoorten.
De vraag naar groen op een natuurlijke speelplaats is perfect te verzoenen met de nood aan verharding. Door graszones en plantenborders af te wisselen met betonnen verharding ontstaat de ideale mix tussen natuur en comfort.. Jongeren in een rolstoel genieten samen met hun klasgenootjes van een zorgeloze speeltijd op de verharde vlakken. Op die manier past de groene speelplaats perfect bij de visie van inclusief onderwijs en universal design.
Een combinatie van volle en waterdoorlatende verharding zorgt voor een organische overgang tussen de verschillende zones. In haar Eco Solutions-gamma heeft Ebema diverse waterpasserende tegels en klinkers die zich mooi combineren met niet-waterdoorlatende verharding. Neem bijvoorbeeld het samenspel van Greenstone en Seamstone. Of het nieuwe RoND-gamma, met speelse cirkels die perfect aansluiten op Eurodal-vloerplaten. Dat geeft het speelplein een samenhangende en esthetische uitstraling, ondanks de diverse landschappen.
Les volgen in de open lucht is interessant en leerrijk. Dankzij outdoor educatie komen leerlingen in contact met informele leerstof die ze in een traditioneel klaslokaal niet zien. Bijvoorbeeld vogels, bessen of bomen leren herkennen. Dat gaat gemakkelijker in het echt dan uit een schoolboek. Daarom produceert Ebema innovatieve oplossingen om een buitenklas te maken, bijvoorbeeld het Amfitheater, de Theaterklas of de Cosy Circle.
Je kunt ook verschillende zitbanken, Pebbles en zitblokjes met elkaar combineren tot een speels en creatief geheel. Ook het nieuwe RoND-gamma bevat enkele elementen van 48 cm of 64 cm hoogte. Prima geschikt als zitelement in een buitenklas.
Leren gebeurt trouwens niet enkel tijdens de lessen. Door bijvoorbeeld symbooltegels te integreren op de speelplaats, maken kinderen al jong kennis met de pictogrammen die in het verkeer aanwezig zijn. Ze gebruiken hun verbeelding en spelen verkeerssituaties na. Daaruit leren ze nuttige vaardigheden die ze als volwassene nodig hebben. Natuurlijk zorgen de symbooltegels ook buiten de speelplaats voor een veilige schoolomgeving. Net zoals bijvoorbeeld de Bla Bla-zitblokken die niet alleen zitcomfort bieden aan wachtende ouders, maar ook voor kinderen een betonnen buffer creëren tegen autoverkeer.
Om struiken en bloemen te integreren op de speelplaats heeft Ebema een ruim assortiment aan Planters en bloembakken. Betonnen bloembakken en planters zijn onderhoudsvriendelijk en duurzaam. De bloembakken zijn bestand tegen alle weersomstandigheden, en kunnen daardoor perfect het hele jaar door buiten staan. De bloembakken geven de speelplaats een tijdloze uitstraling die jaren meegaat.
Bomen planten in het midden van de speelplaats gaat moeiteloos met de boomranden en boomkransen. Ze beschermen de bomen en leiden de wortels onder de grond zodat ze ruimte hebben om te groeien en niet door de verharding breken. Gezond voor de boom en voor de speelplaats. De randen en kransen sluiten bovendien naadloos aan op Megategels en klinkers. Grijs en groen verenigen was nog nooit zo gemakkelijk.
Het is duidelijk: de opties om een natuurlijk schoolplein aan te leggen zijn eindeloos. Gelukkig zijn er adviesbureaus die schoolbesturen bijstaan in hun traject.
Wie nog niet weet wat er allemaal mogelijk is, kan terecht bij BLES (www.blesland.be). Deze organisatie helpt schoolteams, jeugdbewegingen en ouderverenigingen om een groene schoolomgeving te ontwikkelen. Met een uitgebreid ondersteuningsaanbod begeleiden ze je in het vergroeningsproces. Ze organiseren onder andere workshops om kennis te maken met de ideale groene speelplaats én bieden hulp bij verder gevorderde projecten. Ook bijvoorbeeld de procesbegeleiding nemen ze voor hun rekening. Ten slotte geven ze ook meer info over fondsenwerving en ondersteunen ze je met het ontwerp van een groene speelplaats.
De organisatie MOS (www.mosvlaanderen.be) zet zich in voor duurzame middelbare en lagere scholen. Scholen die de speelplaats vergroenen of buitenklassen integreren, krijgen gratis ondersteuning van een MOS-begeleider. Via hun website vind je ook een handig overzicht van alle actuele vergroeningssubsidies voor scholen. Deze subsidies helpen onderwijsinstituten om gezonde speelomgevingen te creëren, zonder dat ze zelf de volledige financiële last dragen. Meer weten over subsidies? Dat kan via deze link.
School- en gemeentebesturen die graag meer info willen voor ze aan de slag gaan met een groene speelplaats, zijn welkom op de Ebema Academy. Op 25 september 2024 organiseert Ebema een nieuwe expertsessie die helemaal in het teken staat van duurzame speelpleinen. Schrijf je hier alvast in. Zo ben je zeker van je plek. Ben je die dag niet beschikbaar? Geen nood. Een vertegenwoordiger van Ebema komt graag bij je langs om samen met jou de mogelijkheden te overlopen. Vrijblijvend. Neem dus gerust contact op.
Wat is een groene speelplaats? Een groene speelplaats heeft een doordachte mix van groen en verharding. Van biodiversiteit en comfort. Een ecologische speelplaats gebruikt duurzame speeltoestellen zoals boomstronken, klimbomen en waterpartijen. Op de grond zie je zowel gras, schors of zand, als betonnen verharding.
Hoe maak je een groene speelplaats? Een goed ontworpen natuurspeelplaats heeft verschillende zones voor actief spel, rustmomenten en creatieve activiteiten. Door volle verharding, waterdoorlatende verharding en plantenzones met elkaar te combineren, creëer je een interessant en functioneel ontwerp voor een speelplaats. Daaraan voeg je strategisch zitblokken, bloembakken en zitbanken toe. Extra punten voor wie een buitenklas integreert.
Bestaat er ook ondersteuning en subsidies voor een groene speelplaats? Jazeker! Vraag raad bij MOS (www.mosvlaanderen.be) of BLES (www.blesland.be). Zij zetten zich in voor duurzame speelplaatsen. Ze hebben een opleidingsaanbod op maat én geven informatie over fondsenwerving en subsidies.
Nieuwe toekomstvisie De speelplaats – zoals wij die kennen – is gedateerd. Eindeloze vlakken van betontegels zijn niet langer de standaard. Het is tijd voor een nieuwe visie die een antwoord biedt op de uitdagingen van vandaag en morgen. Duurzame speeltoestellen en een gevarieerd landschap creëren voor elk kind een plekje om tot rust te komen of lekker te ravotten. Terwijl de mix tussen verharding en groen extra ademruimte en comfort schenkt. Voor kinderen, leerkrachten én de bredere gemeenschap.
Meer lezen?
BLES - https://blesland.be/
Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (Agion) - https://www.agion.be/speelplaatsen
